Rối loạn lo âu và trầm cảm là hai vấn đề tâm lý phổ biến mà mỗi người chúng ta có thể trải qua ít nhất một lần trong đời. Trầm cảm và rối loạn lo âu đều thuộc nhóm bệnh tâm thần, nhưng cụ thể là chúng có nhiều điểm khác biệt. Những khác biệt này được phản ánh trong các triệu chứng, điều trị và tiên lượng của bệnh nhân. Tuy nhiên, nhiều người thường gặp khó khăn khi phân biệt giữa hai tình trạng này do có những đặc điểm tương đồng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa rối loạn lo âu và trầm cảm, từ các triệu chứng cho đến phương pháp điều trị.
1. Thế nào là rối loạn lo âu và trầm cảm
1.1 Rối loạn lo âu:
Rối loạn lo âu là một trạng thái tâm lý mà người bệnh thường trải qua một mức độ lo âu không kiểm soát. Cảm giác lo lắng, sợ hãi và căng thẳng là những điều phổ biến khi bạn mắc phải rối loạn lo âu. Có nhiều dạng rối loạn lo âu khác nhau như rối loạn lo âu tổn thương, rối loạn lo âu xã hội, và rối loạn lo âu phổ quát. Người bệnh thường có thể trải qua những cơn hoảng loạn, đau bụng, và khó chịu.
1.2 Trầm cảm:
Ngược lại, trầm cảm là một tình trạng tâm lý mà người bệnh trải qua tâm trạng buồn chán, mất hứng thú và năng lượng. Trầm cảm có thể ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của cuộc sống, từ công việc đến mối quan hệ xã hội. Những người mắc trầm cảm thường cảm thấy giảm tự tin, tự giác và có thể mất khả năng tận hưởng những điều mà họ từng thấy thú vị.
2. Phân biệt rối loạn lo âu và trầm cảm
2.1 Rối Loạn Lo Âu
Đặc Điểm:
Lo Lắng Tăng Cao:
Rối loạn lo âu thường xuất hiện với mức độ lo lắng không kiểm soát, thường liên quan đến sự sợ hãi và lo ngại về tương lai.
Nhạy cảm với các tình huống căng thẳng
Người mắc rối loạn lo âu thường phản ứng quá mạnh mẽ với các tình huống căng thẳng, thậm chí là những tình huống nhỏ nhất.
Triệu Chứng
Triệu chứng như đau đầu, đau bụng, và khó chịu thường đi kèm với rối loạn lo âu.
Thời Gian Ngắn Hạn:
Chủ yếu gặp ở bệnh nhân trung niên và cao tuổi. Thường có thể xuất hiện đột ngột và kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn, thậm chí chỉ là vài giờ.
Ảnh Hưởng:
Rối loạn lo âu có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc và khả năng tập trung, nhưng thường không làm suy giảm hoàn toàn khả năng tham gia vào các hoạt động hàng ngày.
2.2 Trầm Cảm:
Đặc Điểm:
Tâm Trạng Buồn Chán Toàn Diện:
Trầm cảm thường đi kèm với tâm trạng buồn chán, mất hứng thú và niềm vui trong các hoạt động mà người đó trước đây thích thú.
Tổn Thương Tâm Lý Sâu Sắc:
Người mắc trầm cảm thường cảm thấy mất tự tin, tự giác, và có thể phải đối mặt với cảm giác không có giá trị.
Thời Gian Dài Hạn:
Bệnh trầm cảm xảy ra trong toàn dân, độ tuổi cao nhất là thanh niên từ 25 đến 35 tuổi, trẻ em và thanh thiếu niên, người già. Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ cao hơn namTrầm cảm thường kéo dài ít nhất 2 tuần và có thể kéo dài trong thời gian dài hơn.
Thậm trí có những suy nghĩ muốn tự tử:
Mức độ tự tử suy nghĩ và hành động tự tử thường tăng cao ở người mắc trầm cảm.
Ảnh Hưởng:
Trầm cảm có thể làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh từ mối quan hệ xã hội đến hiệu suất làm việc.
3. Phương Pháp Điều Trị:
Cả hai tình trạng này đều có thể được điều trị thành công thông qua sự kết hợp giữa tâm lý trị liệu và thuốc, nhưng phương pháp tiếp cận cần được điều chỉnh dựa trên đặc điểm cụ thể của từng người. Việc tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý là quan trọng để xác định kế hoạch điều trị phù hợp. Tùy vào triệu chứng bệnh bác sĩ có thể tư vấn các liệu pháp sau:
Về nguyên tắc điều trị: đối với bệnh trầm cảm, thuốc chống trầm cảm là thuốc chính, thuốc giải lo âu và thuốc hỗ trợ giấc ngủ đóng vai trò bổ trợ. Ngược lại, thuốc giải lo âu là thuốc chính để điều trị lo âu, thuốc chống trầm cảm đóng vai trò hỗ trợ.
Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI) hoặc thuốc ức chế tái hấp thu norepinephrine serotonin (SNRI) được chỉ định cho bệnh nhân rối loạn lo âu hỗn hợp trầm cảm vì triệu chứng của hai bệnh thường xuất hiện cùng nhau. Nếu người bệnh không đáp ứng với một trong hai loại thuốc này sẽ được chỉ định loại thuốc khác. Việc sử dụng thuốc cần được theo dõi bởi có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, nhất là khi lạm dụng thuốc.
Nhận thức hành vi: Người bệnh được điều trị để làm giảm những suy nghĩ tiêu cực, thay vào đó bằng những suy nghĩ hữu ích và thực tế. Người bệnh cũng được hướng dẫn và luyện tập cách thức đối mặt với sợ hãi, lo lắng để có thể vượt qua lo âu và trầm cảm.
Vận động tăng cường sức khỏe: Tập thể dục, vận động cơ thể tối thiểu 30 phút/ngày hoặc ngắn hơn nhưng với cường độ cao hơn có thể làm tăng sản sinh chất endorphin, giúp cải thiện tinh thần và sự tự tin ở bệnh nhân rối loạn hỗn hợp lo âu trầm cảm.
Thư giãn với bài tập thở: Yoga, thiền là những bài tập chú trọng vào hơi thở, giúp người bệnh giảm bớt lo lắng, thư giãn tâm trí với những suy nghĩ, hình ảnh tích cực, tốt đẹp về cuộc sống. Từ đó, cải thiện triệu chứng bệnh lo âu, trầm cảm.
Phân biệt giữa rối loạn lo âu và trầm cảm đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về tâm lý và hành vi. Việc này không chỉ quan trọng cho người mắc bệnh mà còn đối với những người xung quanh, giúp họ hiểu rõ hơn và cung cấp sự hỗ trợ hiệu quả. Điều này mở ra cánh cửa cho quá trình điều trị và hỗ trợ mang lại hiệu quả cao nhất, hướng dẫn người mắc bệnh trở lại con đường của sức khỏe tâm lý và tinh thần tích cực.
4. Nên làm gì để sớm vượt qua chứng rối loạn lo âu và trầm cảm:
Phương pháp thư giãn
Rối loạn lo âu và trầm cảm có thể khiến mọi người rơi vào trạng thái phản ứng bất lợi như đánh trống ngực, căng cơ và run cơ thể. Thư giãn thể chất có thể làm giảm những khó chịu này và giảm bớt lo lắng. Thư giãn thể chất có thể giúp vượt qua lo lắng bằng cách hít thở sâu và giúp loại bỏ căng thẳng.
Các phương pháp thích nghi
Đối mặt với đối tượng lo lắng, nguyên nhân gây ra lo lắng một cách dũng cảm là cách tốt nhất để vượt qua lo lắng. Người lo lắng có thể chia tình huống sợ hãi thành nhiều mục tiêu nhỏ và tiến hành từng bước, để họ có thể dần dần thích nghi với hoàn cảnh và không còn lo lắng về nó trong tương lai.
Chú tâm đến nghỉ ngơi, giấc ngủ
Nghỉ ngơi nhiều hơn có thể để thư giãn tâm trí và cơ thể của bạn, giúp giảm lo lắng. Hãy đảm bảo rằng bạn luôn ngủ đủ giấc thường xuyên. Tắm nước ấm trước khi ngủ có thể hữu ích hơn cho chất lượng của giấc ngủ.
>>Xem thêm: Bacsi24h.net vì sao được coi là giải pháp kết nối y tế toàn diện ?