PGS.TS Nguyễn Văn Thạch người đặt nền móng cho ngành phẫu thuật cột sống (PTCS) Việt Nam làm việc tại một bệnh viện lớn, lại ở cương vị như ông, công việc đòi hỏi quá nhiều thời gian, mà ông vẫn giữ được tâm hồn trẻ trung sôi nổi... Điều đó khác với sự tưởng tượng của tôi về ông -  người đưa chuyên ngành PTCS vào nền y học nước nhà - TTND, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch - PGĐ bệnh viện, Viện trưởng Viện Chấn thương Chỉnh hình, Trưởng khoa PTCS Bệnh viện Việt Đức, Chủ tịch Hội CTCH Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội CTCH Đông Nam Á.

Sinh ra và lớn lên, cũng như nhiều thanh niên lúc bấy giờ, ông tham gia nhập ngũ từ năm 1972  đến năm 1974. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ trở về, ông thi vào Đại học Y và học khóa 1974 - 1980. Khi tốt nghiệp, ông theo học và làm việc tại Khoa chấn thương chỉnh hình của Bệnh viện Việt Đức. Chín năm gắn bó với bệnh viện ông tiếp tục được cử đi học tại Đức, và sau tám năm nghiên cứu học tập tại nước bạn, ông trở về mang theo kiến thức y học tiên tiến phục vụ đất nước. Ông tâm sự: “Tôi trở về nước vì yêu nghề, yêu bệnh viện và yêu gia đình; hơn nữa tôi về nước sẽ phục vụ và cống hiến được nhiều hơn”… 

Về nước năm 1998, ông được phân công công tác tại Phòng Khám cấp cứu, và đến năm 2000 thì chính thức trở lại Khoa Chấn thương chỉnh hình, nơi ông làm việc trước khi đi du học. Với ông, về với chuyên ngành PTCS giống như là cái duyên. Khi ở bên Đức, ông đã được học 2 giáo sư  người Đức đều là những người nổi tiếng về chữa trị cột sống ở Đức lúc đó. Ở trong nước lúc này lĩnh vực PTCS hầu như chưa được khai phá, cũng chưa được coi là vấn đề cấp bách nên chưa được thực hiện mổ cấp cứu.

Với những kiến thực đã được đào tạo, cộng với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam và sự giúp đỡ tin tưởng của GS Tôn Thất Bách, PGS.TS Nguyễn Văn Thạch cùng với GS Tôn Thất Bách đã thành lập đơn vị PTCS vào năm 2003. Nhưng điều thật đáng buồn là một năm sau khi đơn vị được thành lập thì GS Tôn Thất Bách không may mất đột ngột; từ đây PGS.TS Nguyễn Văn Thạch là người phải đảm nhiệm chính công việc mới mẻ này với bao khó khăn vẫn đang ở phía trước. Khó khăn về cơ sở vật chất đã đành, nhưng khó khăn lớn nhất là chưa có được sự nhìn nhận đánh giá đúng những nguy cơ của các bệnh về cột sống. Cho nên, các bác sĩ của đơn vị PTCS đều phải tranh thủ mổ vào giờ nghỉ trưa, mổ vào các buổi tối vì lúc đó phòng mổ mới trống chỗ. Tuy nhiên, với nhiệt huyết, sự quyết tâm và cũng có một số thuận lợi khách quan lúc bấy giờ nên PTCS đã vượt qua được những trở ngại và bước đầu có những điều kiện nhất định để phát triển. Đặc biệt là PTCS đã được đưa vào thực hiện mổ cấp cứu và được thanh toán bằng bảo hiểm. Đây là một thành công lớn ghi dấu ấn của PGS.TS Nguyễn Văn Thạch và các đồng nghiệp của ông.  Ông chia sẻ: Tủy sống rất quan trọng, nếu các bộ phận khác có thể cắt bỏ một phần thì tủy sống lại không thể và nếu không được chữa trị kịp thời và không cẩn trọng, có thể sẽ dẫn đến bị liệt. Bởi thế PTCS được cho là loại giải phẫu đòi hỏi sự khéo léo, tinh xảo của người bác sĩ phẫu thuật…

Sau một thời gian dài nỗ lực và khắc phục khó khăn, tháng 9/2007 Khoa Phẫu thuật cột sống chính thức được thành lập. Đây là một quyết định rất quan trọng và là niềm vui lớn đối với thầy trò PSG.TS Nguyễn Văn Thạch, đánh dấu một bước phát triển mới và PTCS chính thức được công nhận là một chuyên ngành, nhận được sự quan tâm đúng mức của ngành Y tế và của xã hội.

Từ khi thành lập Khoa PTCS đến nay đã gần mười năm. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ của cán bộ, y bác sỹ trong đơn vị, đến nay khoa đã ổn định với quy mô 50 giường bệnh, 1 phòng mổ trung bình từ 15 - 20 ca mổ/ ngày, mỗi năm có từ 20.000 - 30.000 bệnh nhân đến điều trị và phẫu thuật từ 5000 - 7000 ca/năm. Đó là những con số thật sự đáng khâm phục, nhất là đối với một khoa chuyên ngành mà tuổi đời còn rất “trẻ” như khoa PTCS.

Bác sĩ Thạch không chỉ gây ấn tượng về tính cách trẻ trung, về chuyên môn xuất sắc mà còn đặc biệt về tấm lòng người thầy thuốc nhân dân.